یادداشتهای پراکنده یک معلم

در قرآن مجید صراحتا اعلام شده است که بارش باران با اراده خداوند انجام می گیرد: «وَ هُوَ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ حَتَّى إِذَا أَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَنْزَلْنَا بِهِ الْمَاءَ فَأَخْرَجْنَا بِهِ مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ كَذَلِكَ نُخْرِجُ الْمَوْتَى لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ؛ و اوست كه بادها را پيشاپيش[باران] رحمتش، مژده‏ رسان مى ‏فرستد تا آن گاه كه ابرهاى گرانبار را بردارند آن را به سوى سرزمينى مرده برانيم و از آن باران فرود آوريم و هر گونه ميوه‏ اى[از خاك] برآوريم؛ بدينسان مردگان را[نيز از قبرها] خارج مى ‏سازيم باشد كه شما متذكر شويد.»(اعراف، آیه۵۷) و همچنین آیه: «أَوَ لَمْ­يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا وَ جَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ أَفَلا يُؤْمِنُونَ؛ آيا كسانى كه كفر ورزيدند ندانستند كه آسمان­ها و زمين هر دو به هم پيوسته بودند و ما آن دو را از هم جدا ساختيم و هر چيز زنده‏ اى را از آب پديد آورديم آيا [باز هم] ايمان نمى‏ آورند.»(انبیاء، آیه۳۰ )

بدیهی است که حیات همه موجودات زنده ـ اعم از انسان­ها، حیوانات و گیاهان ـ به آب بستگی دارد؛ آبی که مبدأ آن، باران است. اشاره به این واقعيت که قطرات باران به اراده و خواست خدا بر زمين فرو مي ­بارد و قوانين طبيعي وسیله ­ای بیش نیستند. قرآن در آيات متعددي به اين واقعيت تصريح مي­ کند: بادهايي که ابرها را به حرکت در­آورده و آن ها را به سوي شرق و غرب و... مي­ برند تنها به فرمان و خواست خدا این کار را انجام مي ­دهند.

با توجه به این آيات، بی­ ترديد رحمت آسماني به دستور و اذن خدا بر زمين نازل مي­ گردد. گاهي اين رحمت الهي از برخي شهرها و کشورها در برخي ایام به دلايل خاصي قطع مي­ گردد که در اين شرايط خواندن نماز استسقاء ـ برای طلب باران ـ به مؤمنین توصيه گرديده است. به گواهی تاریخ، پيامبراکرم(ص)، امیرمؤمنان(ع) و برخي از ائمه(ع) نماز استسقاء خوانده اند که با اتمام نماز، باران باريده است.

اگرچه بارش باران به خواست و اراده خداست ولی اشخاص و عوامل دیگر از قبیل خواندن نماز و دادن زکات و... هم می­ تواند وسیله جلب این رحمت الهی باشد. وجود مبارک حضرت ولی ­عصر(عج) و ظهور آن حضرت مي ­تواند یکی از این عوامل باشد. در توصیفي که از وجود امام مهدي(عج) و دستاوردهای قیام آن حضرت، در روایات صورت گرفته است؛ جلوه‌هايی از بهار ترسیم شده است. يکي از ويژگي‌هاي بهار، بارش باران و جوشش چشمه­ هاست؛ امام رضا(ع) فرمودند: «الامام السحاب الماطر و الغيث الماطل و الشمس المضيئه و السماء الظليله و الارض البسيطه و العين الغريزه و الغدير و الروضه؛ امام، ابر بارنده، باران پياپي، آسمان سايه­ افکن، زمين گسترده، چشمه جوشان، برکه و گلزار است.» (اصول کافي، ج 1، ص198)

مولای متقیان، امام علی(ع) هم فرمودند: «لو قد قام قائمنا لانزلت السما قطرها و لاخرجت الارض نباتها و لذهبت الشحنا من قلوب العباد و اصطلحت السباع و البهائم حتی تمشی المراه بین العراق الی الشام لاتضع قدمیها الا علی النبات و علی راسها زبیلها(زینتها) لایهیجها سبع و لاتخافه؛ اگر قائم ما قیام كند آسمان باران خود را فرو می ­ریزد و زمین نباتات خود را بیرون می­ دهد و كینه ­ها از دل بندگان خدا برطرف می­ شود، درندگان و چهار پایان با هم ساخته، از یكدیگر رم نمی ­كنند، تا جایی كه زنی كه می خواهد راه عراق تا شام را بپیماید در همه جا قدم بر روی سبزه و گیاهان می­ گذارد و زینت ­های خود را برسردارد، نه درنده ­ای به او حمله ­ور می­ شود و نه او از درندگان وحشت دارد.»(خصال، ج 2، ص626)